23 Temmuz 2014 Çarşamba

WQFerheng 3.7

Belê dîsa wext hat û WQFerheng carekî din hat nû kirin. Mîna hercar dîsa danegeha(Database) ferhengê bi ya Wîkîferhengê ve hat wekhev kirin. Bi vê wekhevkirinê re nêzî 40000 hezar sernavên(peyv, biwêj û hwd.) nû ketine ferhengê. Vê carê, ji sernavên nû yên ku ketine ferhengê hema bêje %90'î wan bi kurdî ne(~30.000). Ji xeynî wan nêzî ~500 sernavên Îngîlîzî, Tirkî(~600), Almanî(~300), Erebî (~200) û hwd.. Ferqên di navbera versiyona berê û ya niha li wêneyên jêr dikarin bên dîtin.

v.3.6
V.3.7













Herwiha wek min di ev nivîsa li ser Wîkîfehengê de qal kiribû gelek peyvên Tirkî, Îngîlîzî, Almanî, Farisî di bin beramberên wan de hatin zêde kirin.Êdî di bin beşa "Wergerr"ê ya beramberên wan de meriv dikare wergerrên wan ên bi van zimanan bibîne. Bi vî hawî nêzî 10.000 hezaran sernavên Kurdî yên ku heta niha nehatibûn wergerrandin tu zimanan, hatin wergerrandin qe nebe zimanekî ji van çar zimanan. Herwiha wergerrên ji wan hîn zêdetir peyvan, hatin baştir kirin.



Vêcarê di navrûyê(interface) WQFerhengê de tu guherîn nehatin kirin. Ji ber ku êdî ew li gor berê êpê(gelek) stabîl bûye di kodan de jî pirr guhertin nehatin kirin, tenê çend şaşiyên biçûk hatin dirust kirin. Belê bi van baştir kirinan re WQFerheng li ser Google Playê li ber destên Kurdîhezan e.


11 Temmuz 2014 Cuma

Wîkîferheng li devdevî(nêzî) 350.000 sernavan

Vaya nivîsa min a duduyan a li ser Wîkîferhengê ye. Ya berî vêyê - 9 mehan berê - di rezbera salaçûyî (2013'a) de bû. Di vê navberê de Wîkîferheng him bi çawanî, him jî bi çendî timûtim pêş ket û herroj têrtijîtir bû û nêzî 70.000 hezar peyv lê zêdebûn. Niha di wê de nêzi 348.000 gotar hene û ew di nav hemû projeyên Wiki-yan de ya 16'emîn e û di nav rêza ferhengên tewrî(herî) mezin û tewrî berbelav de ye. Lîste li vir dikare bê dîtin: Lîsteya Ferhengan 

Di vê navberê de helbet çend kesên ku tevkarî li Ferhengê dikin hene û ked û emegên wan nayên înkar kirin. Lê ez dikim çend tiştên ku min bixwe di vê navberê de kirine bikim.
Helbet dîsa hewce ye ku ez ked û emega hêja Husein Muhammed(Ferhengvan) li vir bi lêv bikim. Çiku di wan gotarên ku di vê navberê de zêde bûne de jî tevkariyeka wî ya mezin heye. Çiku gotarên ku bi destên wî çêbûyî -bila destên wî sax bin-, ewqas têrtijî û kamilane çêbûne ku hîn jî ew kan û çavkaniyek in, ji çêkirina pêyvên nû re. A di van gotarên ku zêdebûyî de jî giraniyeka mezin yên ku ji van gotaran hatine çêkirin in. Min siftê ji wan û ji qeydên din ên ku di Wîkîferhengê de heyî sernav ên nû derxistin û ew bi robotê [Cyrusbot] dan çêkirin (statîstîkên xwe di wêneya li kêleke de hene, lê nêzî 50.000 gotarên ku di demên paşin de pê hatine çêkriin hîn têde tune). Ew sernavên çêbûyî wiha dikarin bên sinifandin;

* Gotarên ku wek ji navdêr, rengdêran hatine çêkirin [wek mînak: germ kirin, germkirin, germkirî ..] û beralîkirina formên vanên cida [wek terralî kirin => bnr. teralî kirin û hwd.],

* Yên ku formên cida yên peyvekê yên ku li gor herêman diguherin û di bin beşa Herwiha de lîstekirî [wek mînak: avêtin, avitin.. û hwd.], 

* Navderên ku ji navdaran tên çêkirin [wek mînak, abone=>abonetî, ajal=>ajalî] û li hev beralîkrina formên wan ên cida[wek aboneyî, ajaltî hwd.] 

* Navderên ku karekî dikin [asîmîle=>asîmîleker, aram=>aramker, masî=> masîgir, masî=> masîfiroş û hwd.], 

* Rengdêrên ku ji navan tên çêkirin [arezû=>biarezû, arezûdar, bêarezû û hwd.]

* Peyvên ku di bin hevwateyên xwe de hatine nivîsandin, lê jê re gotar nehatine çêkirin [wek aciz=>nehêsa, fitneker=> fesadker û hwd.]
Helbet di ber re  peyvên Farisî, Erebî, Kurdî, Almanî jî hatin zêdekirin. Lê ew li hindê yên ku li jor qalbûyî pareka biçûk in.
Berê min berambera Kurdî ya peyvên zimanên ku hejmera peyvên xwe di Wîkîferhengê de digihîjin hejmareka mezin - Tirkî, Almanî, Îngîlîzî, Farisî - bi bernameya xwe derxistibûn û ew wergeran di bin beşa wergerê ya beramberên wan de zêdekiribûn. Min ew carekî din kir û bi vî hawî peyvên Kurdî yên ku hatine wergerandin a Tirkî û/an Îngîlîzî û/an Farisî û/an Almanî gihîştin hejmareka mezin. Helbet di wan de şaşî hene, lê ew dikarin bi hêsanî bên rastkirin. Xwezî ku li me saziyek hebûya, komîsyonak ji nav xwe derxista û ew yek bi yek sererast bikirana û bigihîjandina asteka dirusttir û kamiltir.

Niha Wîkîferheng bi vî halî xwe jî  gihîştiye kamiliyeka hema bêje bêqisûrane. Gava yek -Kurdek- li zimanê xwe kete dudiliyan, an jî yekî li zimanê Kurdî şibhe kir, bila çend deqîqeyan li Wîkîferhengê çav bigerrînê ew ê tavilê ji hespê şeytênê ku lê siwarbûyî were xwar. 

AÖF Sosyoloji Sergüzeşti

2010 Kasım ayı. Üniversite yıllarının ortasından itibaren ilgimin arttığı ve okumadığım için içimde ukte olarak kalan Sosyoloji bölümüne AÖF kaydı için Antakya'ya gittim. Açıköğretim Fakültesinde, Sosyoloji birkaç bölüm ile birlikte önceki sene açılmıştı, fakat ben ancak önceki senenin ortasında bundan haberdar olduğum için o zaman kayıt yapabiliyordum. 

Antakya'ya vardığımızda bizi uzun bir kuyruk bekliyordu. Yaklaşık 8 saatlik bir beklemenin ardından, tam tünelin sonundaki ışığa yetişmişken mesai bitti ve o gün kayıt yapamadım. Nerdeyse kayıt yapmaktan vazgeçecektim, ama eşim ve ablamla beklediğimiz o sekiz saatin hatırına ertesi gün tekrar gelmeye karar verdim. Nitekim ertesi gün tekrardan gittim, neyseki bu kez bir kaç beklemenin ardından kayıt yaptım.

Hem ilk dönemin acemiliği ile, hem de kitapların elime geçmemesinden dolayı pek bir çalışma imkanı bulamadan ilk vizeler geldi. Sabah erkenden uyanıp Antakyaya gitmeliydim. Zamanında uyandım. Fakat gel gör ki - ilk dönemin acemiliği ya - eyvah, elimde AÖF öğrenci kartı yoktu. Yine bir gitsem mi, gitmesem mi ikilemi, ümidi kesmiş ve bu sevdadan vazgeçeyim diyecekken, büronun sınav günleri de açık olduğu haberini alıp gitmeye karar verdim. Büroya son anlarda yetiştim, neyseki söylendiği gibi büro açıkmış, kimlik kartını aldım, bereket ki sınav yerime de son anda yetiştim ve sınava girdim. İlk dönemin acemiliği ile 3 dersten kaldım.

Geldik ikinci döneme. Antakya yolu meşakkatli olduğu kadar bezdiriciyde de. Bu bezginliği ve meşakkatli yolu da, sadece Sosyoloji hevesi ile değil, ancak başa gelen zorlukların hatırına göze alıyordum. Yine ikinci dönem finalinde başıma gelen bir olay yavaş yavaş oluşmaya başlayan bezginliği götürüp, hevesimi tekrardan güçlendirdi: Sınavlara İskenderun'dan gittiğim için, ancak son anlarda ulaşabiliyorum. Her sınav öncesi uzmanlar tarafından altı çizilerek tavsiye edilen, "sınava girilecek merkezi önceden görmek" de hak getire. Final döneminde yine meşakkatli bir yolun ardından son anlarda okulu buldum, salona koşa koşa yetiştim, fakat sınavın başlangıcından tam tamına 15 dakika geçmişti. Bu 1 dakika daha geç kalırsam salona alınmamam demekti. Nitekim salon görevlisi saatinin 16 geçtiğini söyledi. Fakat nasıl olduysa 15'te karar kıldık, ama bu sefer de bina görevlisinden onay istedi. Neyseki bina görevlisi işi uzatmayıp sınava girmeme izin verdi de bir dönüm noktasını daha, "hiç olmazsa bunların hatırına" devam edeyim diyerek geçtim.

İlk sene ve iki dönemin ardından geride 3 ders kalmıştı. Bu yine, Eylül ayında, Antakya yollarının gözükmesi demekti. Bir hafta sonunun daha dolması demekti. Yine bir gitmsem mi, gitmesem mi kararsızlığı. Ama yine de kendimi bütünlemelere gitmeye ikna ettim. Fakat içimden -derslerin herhangi birisinden kalır ve sene uzatırsam devam etmeme - şartı ile. Yine tam sınav başlama anında okul önüne vardım. Neyseki bu sefer yanımda arabayı teslim edebileceğim birileri var da arabayı park ederek vakit kaybetme problemi yok. Arabayı teslim ettim ve sınava gireceğim. Fakat, eyvah, elimde sınava gireceğim kalem yok. Sanırım Ösym'nin kalem vermesinin rahatlığı ile bunu pek düşünmemişim. 15 dakikam var. Fakat, işin kötüsü, kalem alabileceğim açık bir kırtasiye de yok. Ne yaptığımı bilmeden sokakta aşağı yukarı koştum, bu arada, arada kırtasiye ile ilgili oraya buraya soruşturuyorum. Sonra bir çiçekçiye girdim ve sağolsun bana bir kalem verdi ve beni -açık olmayan- kırtasiye arayışından kurtardı. Sınava girdim ve 3 dersi de geçip okulu uzatma tasasından kurtuldum ve böylelikle ikinci sınıfa geçtim.

İkinci sınıfta AÖF Kredili sisteme geçti. Bu her dönem 45 kredi alarak(normalde 30 kredi) okulu iki senede bitirebilmem demekti. İkinci sınıfın ilk dönemi ve finaller. Ocak ayı ve Antakya'ya 10 yıl sonra kar yağıyor. İskenderun'un yüksek yerleri de kimbilir kaç yıl sonra kar görüyor. Fakat bunu ancak Belen Geçidi'ne varınca görüyorum. Belen Geçidi'nde bu yöre insanları ve araçlarının hiç de alışık olmadığı kış şartları. Karda patinajdan yolun kenarına demirlemiş araçlar, geçidin en aşağısından yukarıya kadar sonu gözükmeyen bir kuyruk. Araba ile ite kaka yol alıyoruz, greyderler yolu açmaya çalışıyor, yol tuzlanıyor, tabi bu arada saat de durmuyor, elbette izafiyet teorisini ispatlarcasına nisbeten çarçabuk. Yine gideyim mi, gitmeyeyim mi, gidersem yetişir miyim ikilemi. Tabi bu arada önceki senelerde yaşadığım ve -nasıl olduysa- geçilen meşakketler geliyor aklıma. Bu ikilem ile yol alırken artık bir noktada ümidimi tamamen kaybettim ve dönmeye karar verdim. Ve fakat bu sefer de araya refüj girdiği için ve de geride hiçbir manevra yapmanıza imkan vermeyen bir konvoy, ve de yol şartları, olduğu için geriye dönme şansım kalmıyor, ve mecburen bir yere kadar yola devam etmem gerekiyor. Bu mecburi devam esnasında, yine yol bir anda rahatlıyor ve arabalar tekrar akmaya başlıyor. Umut tekrar beliriyor. Ve Belen geçidini aşıyoruz. Bu arada kar devam ediyor ama trafik akıyor. Kar üzerinde normalde yapmaya cesaret edemeyeceğim hızla, varmaya çok da ümidimin olmadığı bir şekilde yola devam ediyoruz. Mustafa Kemal Üniversitesi'ndeki sınav merkezine sınav başlangıcından 10 dakika sonra yetişip arabayı gördüğüm ilk yere, rastgele park edip kendimi içeri atıyorum ve neyseki sınavlara yetişiyorum. Sınavdan sonra çıktığımda kapı önünde sınava yetişemediği için ağlayanlar, kendi kısmetime mi sevineyim, onların kısmetsizliğine mi?

Her seferinde yaşadığım bu yol maceralarından sonra buna bir çare bulma düşüncesi ile sınav merkezini Osmaniye ye aldım. Bunun faydası da oldu nitekim. İkinci dönem bir yol macerası yaşamadım, kredili sistem ve Çan eğrisi sisteminin de faydası ile ikinci sınıfı kayıpsız geçtim.

Üçüncü sınıf -ve de her dönem 45 kredi aldığım için son sınıf- ilk dönemi. Bu kez artık biraz daha temkinli davranıp zamanında gitmeye çalışıyorum. Artık navigasyon da olduğu için gireceğim yerlere daha kolay ulaşıyorum. Yine vize zamanı yarım saat önceden gidip okulun önünde derslere çalışmak için yerimi aldım. Sınava 5 dakika kalana  kadar arabada, yanımda getirdiğim bilgisayardan derslere baktım. 5 dakika kala sınava salonuna girmek için gittim, fakat heyhat, yanlış yerdeymişim. Okulun yeri değişmiş ve navigasyonda güncellenmemiş. Nasıl olur, falandır, filandır derken kendimi arabaya atıp arabayla yola koyuldum. Fakat nereye gittiğimi dair kafamda hiç bir fikir yok. Neyseki yolda birine sormak aklıma gelip üstünkörü bir tarif aldım. Aşina olmadığım bir şehir, bilmediğim sokaklar ve adını dahi tam bilmediğim okul. Fakat genelde yol şaşırdığımda üstünkörü, ezbere yol alarak yol bulmada kısmetim ve bahtım açık oluyor. Bu sefer de üstünkörü, acele tarif ile okulu bulup sınav başladıktan 10 dakika sonra sınava girebildim. Evet kısmette bu kez de dersleri geçmek var mış.

Ve geldik son döneme. Daha öncesinde de ders kaydını yapıp parasını - aradaki faiz ile - geç yatırdığım olmuş ve hiçbir problem yaşamamıştım. Fakat bu sefer öyle olmadı. İnternetten almam gerekan tüm dersleri alıp kaydımı yaptım. Fakat önceki tecrübelerin rahatlığı ile, işten de izin almamak için,  harcı sonraya, müsait bir zamana, bıraktım. Normal zamanından bir kaç gün sonra parayı yeğenime verip yatırmasını istediğimde şok ile yüzleştim; "Böyle bir öğrenci kaydı yok". Sistem değişmiş ve zamanında harç yatırmayınca kayıt donduruluyormuş.  Yapacak bir şey yoktu ve yoktan yere, 3 senede bitecek okul 4 yıla uzamış oluyordu. Mecburen, ilk dönemi boş geçip, geleceks enenin ikinci dönemini, yani 1 sene beklemeliydim.

Ve 2014 baharı. Kaydımı bu sefer zamanında yaptım. Çok şükür bir olumsuzlukla karşılaşmadan, maceralı bir süreçten sonra Açıköğretim Sosyoloji mezunu oldum. Bakalım bu yol nereye çıkacak.